Als er één levensverhaal in het dierenrijk tot de verbeelding spreekt, dan is het wel de levenscyclus van een vlinder. Het is dan ook een mooie metafoor die ook in andere contexten gebruikt wordt; de lelijke rups ontpopt zich na een tijdje tot een prachtige vlinder. Lang geleden wisten wetenschappers nog niet dat een rups en een vlinder eigenlijk één en hetzelfde diertje waren. De kennis over de levenscyclus van een vlinder, is dus nog niet zo oud. Hier lees je hoe dit alles in zijn werk gaat.
Prille begin: het uitverkoren eitje
Wie was er eerst, de rups of het ei? Feit is dat een vlindervrouwtje gedurende haar leven zoveel mogelijk eitjes probeert te leggen. Dit doet ze, omdat de meeste eitjes deze fase al niet overleven. Van alle eitjes die een vlinder legt, overleeft maar 1 tot 5 procent. Uit de overlevende eitjes komen na ongeveer 3 weken rupsjes gekropen.
Rupsje nooit genoeg
Net zoals in het verhaaltje voor kinderen, gaat een rups doorheen zijn leven heel veel eten. Hiermee doet ze ons ecologisch systeem een groot plezier, want ze werkt grote hoeveelheden plantaardig materiaal weg. Ook tijdens deze levensfase overleven alleen de uitverkorenen; veel rupsen vallen ten prooi aan vogels en sluipwespen. In vergelijking met het moment waarop de rups uit zijn eitje kwam gekropen, weegt hij aan het einde van zijn rupsfase duizenden keren meer en is hij ook duizenden keren zwaarder. Dit maakt van onze onopvallende rups maar liefst het snelst groeiende organisme uit het dierenrijk! De rups eet in deze levensfase zoveel, omdat hij de energie nodig heeft om te kunnen veranderen tot een pop en uiteindelijk tot een vlinder. Wanneer hij een vlinder geworden is, eet hij meestal niets meer. Omdat een rups zoveel eet en zoveel groeit, barst hij regelmatig uit zijn vel. Telkens wanneer dit gebeurt, ondergaat hij een gedaanteverwisseling. De meeste rupsen vervellen zo’n 4 tot 5 keer doorheen hun leven. Tijdens de laatste vervelling, verandert de rups in een pop, een soort coconnetje dus. Hierin verblijft hij 1 tot 2 weken. In de zomer duurt deze gedaanteverwisseling minder lang, omdat er dan meer licht en warmte is.
Van pop tot vlinder
Tijdens zijn verblijf in zijn coconnetje, transformeert de rups tot vlinder. Hoe dat exact gebeurt, weet tot nog toe niemand met zekerheid. Wanneer de rups volledig in een vlinder veranderd is, barst de pop open en kan de vlinder naar buiten kruipen. Zijn vleugels zijn dan nog nat en opgevouwen, waardoor hij nog niet kan vliegen. Om te kunnen vliegen, moet er eerst bloedvloeistof vanuit het lichaampje van de vlinder in de vleugels gepompt worden. Op die manier krijgen de vleugels van de vlinder hun uiteindelijke vorm. Wanneer de vleugels opgepompt en gehard zijn, kan de vlinder eindelijk zijn vleugels uitslaan en de wereld gaan ontdekken.
